ترکیه کشور کودتاها!

آریانا نیوز: ترکیه در طول 5 دهه گذشته شاهد کودتاهای بسیاری بوده است.

«کمال آتاتورک» در آکتُبر 1923 تاسیس ترکیه جدید را اعلام کرد و آنکارا را من‌حیث پایتخت این کشور قرار داد و این در حالی بود که در دوره حکومت عثمانی‌ها استانبول پایتخت بود.

آتاتورک دوره‌ای از تقدیس غرب‌گرایی و سکولاریسم را به صورت کامل در ترکیه آغاز کرد؛ مردم را از پوشیدن کالا‌های سنتی منع کرد، مکاتب دینی را بست، محکمه‌های شرعی را لغو کرد و استفاده از حروف عربی را نیز ممنوع و حروف لاتین را جایگزین آن کرد.

کودتای 27 ماه می 1960

ترکیه در طول 5 دهه گذشته شاهد کودتاهای بسیاری بوده است اولین آنها در 27 ماه می 1960 بود که دولت دموکراتیک منتخب مردم با کودتایی نظامی کنار زده شد.

38 افسر به ریاست جنرال «جمال گورسل» تلاش کردند قدرت را در کشور به دست گیرند؛ در آن زمان کودتاچیان 235 جنرال و 5 هزار افسر از جمله رییس درستیزوالی را برکنار کردند و فعالیت حزب دموکراتیک متوقف شد؛ «عدنان مندریس» نخست‌وزیر و «جلال بایار» رییس‌جمهور به همراه تعدادی از وزرا بازداشت شدند و به زندانی در جزیره «یصی ادا» فرستاده شدند.

در محاکمات پس از این کودتا 15 نفر از مقامات سابق دولتی ازجمله عدنان مندرس نخست‌وزیر برکنار شده به جرم خیانت به کشور و زیر پا گذاشتن اصول کمالیسم به دار مجازات آویخته شدند

پس از این کودتا، سه کودتای نظامی دیگر رخ داد که به سیاست و اقتصاد ترکیه ضربات سختی وارد کرد.

کودتای 12 مارچ 1971

دومین کودتای نظامی در ترکیه (طی مدت ذکر شده) در 12 مارچ 1971 بود؛ این کودتا در اوج درگیری سیاسی میان ترکیه و یونا بر سر جزیره قبرس و علیه دولت راستگرای «سلیمان دمیرل» رخ داد.

این کودتا برخلاف کودتای اول هیچ تلفاتی نداشت، فقط چند تن از رهبران جنبش محصلی به اتهام نقض اصول قانون اساسی دستگیر شدند.

12 سِپتِمبر 1980

این کودتا تلخ‌ترین کودتای ترکیه بود که ساعت سه نیمه‌شب 12 سِپتِمبر 1980 آغاز شد؛ ساعت 30/5 ابلاغیه‌ای از طرف «کنعان اورن» رییس درستیزوالی اردو به «سلیمان دمیرل» (نخست‌وزیر وقت)، «بولنت اجویت» (رهبر وقت حزب جمهوریخواه) و «نجم‌الدین اربکان» (رهبر حزب سلامت ملی) فرستاده شد که متن آن از قرار زیر بود: «حکومت‌تان فسخ شد. عضویت پارلمانی‌تان از بین رفت. دستورات آورنده ابلاغ‌نامه را اجرا کنید».

این کودتا خونین‌ترین کودتای تاریخ ترکیه بود؛ اورن در این کودتا رسما رییس‌جمهور ترکیه شد وتا سال 1989 حکومت را در دست داشت. وی در سال 2014 به حبس ابد محکوم شد.

کودتای 28 فِبریوری 1997

این کودتا که به نام «کودتای سفید» شناخته می‌شود علیه دولت «نجم‌الدین اربکان» انجام شد ؛ اردوی ترکیه با اعمال فشار بر دوبت اربکان، وی را مجبور به استعفا کرد، در پی این کودتا حزب «رفاه» تا سال 1995 قدرت را به دست گرفت.

15 جولای 2016

این کودتا در شب گذشته (15 جولای) با مستقر شدن یگانی از اردوی ترکیه در مدخل پل «بسفر» در استانبول و مسدود شدن مسیر حرکت موترها آغاز شد. بعد از آن هم اخباری از تیراندازی در آنکارا و پرواز طیارات جنگی با ارتفاع کم خبر دادند.

نیروهای اردو توانستند فقط برای ساعاتی محدود کنترول تلویزیون دولتی TRT و میدان هوایی آتاتورک استانبول را به دست بگیرند.

اما تنها ساعاتی بعد مقامات ترکیه از شکست کودتا خبر دادند ، در این جریان حدود 160 تن کشته و یکهزار و 440 نفر زخیم شدند و 2839 نفر دیگر بازداشت شدند.